De katalysator reinigt de door de motor uitgestoten uitlaatgassen, voordat ze in de buitenlucht terechtkomen. In de katalysator vindt een chemisch proces plaats. Hierdoor wordt een groot deel van de schadelijke bestanddelen in de uitlaatgassen omgezet in bestanddelen die onschadelijk zijn voor het milieu. Die schadelijke bestanddelen zijn koolmonoxide, onverbrande koolwaterstofverbindingen, stikstofoxiden en roet. Ze worden omgezet in waterdamp, kooldioxide en stikstof.
Is het binnenwerk van de katalysator defect, dan kan hij gaan rammelen en stinken. Een defecte katalysator kan zorgen voor een slecht lopende motor en is belastend voor het milieu. In geval van een defect is reparatie niet mogelijk, en is vervanging de enige oplossing. Bij de APK wordt de werking van de katalysator altijd gecontroleerd.