Versnellingsbak

De versnellingsbak is een mechanisme met tandwielen. Hij regelt de overbrengingsverhouding tussen de motor en de aangedreven wielen. Zo kan het beschikbare motorvermogen bij elk toerental optimaal worden benut. De versnellingsbak zou eigenlijk 'vertragingsbak' moeten heten. Hij vertraagt immers het toerental van de ingaande as ten opzichte van het toerental van de uitgaande as. Daardoor wordt de trekkracht verhoogd.
Tijdens het rijden is de motor met de aangedreven wielen verbonden. Bij een laag wieltoerental moet de motor genoeg koppel kunnen leveren. Dan moet de motor sneller draaien dan bij een hoog wieltoerental. Daarom moet de overbrengingsverhouding worden aangepast tussen het motortoerental en het wieltoerental. Hiervoor zorgt de versnellingsbak.
Aan een versnellingsbak kunnen diverse defecten optreden, zoals hakerig schakelen en krakende versnellingen, veroorzaakt door slijtage of te weinig versnellingsbakolie. Een 'zingend' geluid dat ophoudt zodra het koppelingspedaal wordt ingedrukt, kan duiden op versleten of beschadigde lagers van de secundaire as en versleten of beschadigde tandwielen.
Tijdens een onderhoudsbeurt worden het schakelsysteem en het oliepeil in de versnellingsbak gecontroleerd. Vervangen van een defecte versnellingsbak in zijn geheel is zeer kostbaar. Het is verstandig dit pas te laten doen, als het zeker is dat vervanging goedkoper is dan reparatie van het defecte onderdeel.